دنیای موسیقی همواره در حال تجربه و خلق سبک‌ های جدید و نوآورانه است تا احساسات را برانگیزد. یکی از قدیمی‌ ترین سبک‌ های موسیقی که قدمت ۱۵۰ ساله دارد، موسیقی باروک است که پیش از دوره کلاسیک ابداع شده است. این سبک موسیقی به خلق ژانرهای مختلف کمک زیادی کرده و به عنوان پایه اصلی موسیقی‌های کلاسیک شناخته می‌شود.

موسیقی دوره باروک

موسیقی دوره باروک یک دوره مهم در تاریخ موسیقی می باشد که از حدود سال ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادی در اروپا و آمریکای شمالی شکوفا شد. این دوره بعد از دوره رنسانس و قبل از دوره کلاسیک قرار می‌ گیرد. موسیقی باروک به عنوان عاملی که موسیقی رنسانس را گسترش و تحول داد، شناخته می‌ شود. این دوره شامل آثاری با سبک‌ های متنوع از جمله آئول، کانتاتا، سوئیت، آریا، سمفونی و کنسرتو است. در این دوره، نظام نُت نگار نیز بهبود چشمگیری یافت و نُت برداری و قانون‌ گذاری بهبود پیدا کرد. علاوه بر این، برای نخستین بار در تاریخ، موسیقی برای سازهای ارکسترال در مجالس خصوصی مانند مجالس خاندان پادشاه فرانسه، نوشته شد.

بر اساس نظر ژان – ژک روسو، موسیقی بـاروک دارای هارمونی نامعلوم و خط آوازی پیچیده است که با دیسونانس‌ها و هارمونی چندصدایی پر شده است. تضاد در شدت صدا یا کنتراست، یکی از ویژگی‌های مهم این سبک موسیقی است که آن را بسیار متفاوت از سایر سبک‌های همان دوره و حتی تا به امروز می‌سازد.

تاریخچه موسیـقی باروک

نام “باروک” از کلمه پرنشاط و زینت‌بخش گرفته شده است. این کلمه در لغات مختلف، معانی گوناگونی دارد؛ برای همین می‌ توان آن را به معنی تزیین، رزق و برکت، مروارید و… هم دانست.

دوره باروک با پایان دوره رنسانس شروع شد و با آغاز دوره کلاسیک پایان یافت. این دوره به‌عنوان گذرگاه بین دوره‌های رنسانس و کلاسیک در تاریخ موسیقی یاد می‌شود. موسیقی‌دانان باروک از قالب‌های قدمت‌گذشته استفاده کرده و آن‌ها را با نظام بندی جدید و نابغه آمیزانه خود تجدید کرده و تغییر داده‌اند. در نهایت منجر به خلق سبک جدیدی از موسیقی شد که از آن به عنوان موسیقی باروک یاد می‌ شود. آثار باروک به صورت عمده در قالب سونات، سوئیت، کنسرتو، اوراتوریو و ماس قابل شنیدن هستند.

موسیقی باروک به طور کلی به دلیل استفاده از تکنیک‌ های جدید، غنای بالا و تأثیرگذاری بر روی دوره‌های بعدی محبوب است. نمونه‌ های مشهور از آثار باروک شامل “چرخش چهار فصل” از آنتونیو ویوالدی، “توکاتا و فوگ در رئ مینور” از ژان سباستین باخ و “آریا گروسماک” از ژان-باتپست لولی است که می‌توانید گوش‌ هایتان را به شنیدن این موسیقی‌ های جذاب و خاص مهمان کنید.

موسیقی باروک بعدها در سه بخش اولیه، میانی و متاخر تقسیم شد که هر یک از آن‌ها به ترتیب در سه کشور ایتالیا، فرانسه و آلمان خلق شدند. در آن زمان اغلب این موسیقی‌ ها در کلیساها پخش می‌ شد و دستمزد خوبی هم داشت.

ویژگی‌ها و مشخصات موسیقی بـاروک

مشخصات ویژگی‌ های این نوع موسـیقی باعث محبوبیت آن شده است. اما برای آنکه بتوانید باروک را با دیگر سبک‌ ها تفکیک کنید، باید این ویژگی و مشخصات را بشناسید که عبارت هستند از:

• موسیقی دانان باروک به جزئیات کامل آثار خود مانند:  نت نوشته، ریتم، دینامیک و تزئینات توجه زیادی می‌کنند.
• هارمونی‌های پولفرم در موسـیقی باروک به صورت پیچیده‌ای استفاده می‌شود و باعث شده تا موسیقی باروک آکوردهای پیچیده، کروماتیک و کانترپانکت داشته باشد.
• قالب‌های سنتی در موسیقـی باروک وجود ندارد و می‌ توانید آنها را به دلخواه خود تغییر دهید. می‌توان از فرم‌های متنوعی مانند: سونات، کانتاتا و سوئیت استفاده کرد.
• تریل، آرپژ و ترمولو و… تزئیناتی است که در موسیقی باروک به کار می رود د و خیلی رایج است.
• در موسیقی باروک از آلات مختلفی مانند کمانچه، عود، کلاوسامبال، چمبال و اُرگ استفاده می شود. همینطور در اجرای قطعات باروک، راهبردهای نمایشی استفاده می شود.

نوازندگان و بزرگان موسیقی باروک

نوزاندگان و موسیقی دان‌های بسیاری در آن دوره مشغول بررسی و اجرا این سبک از موسیقی‌ ها بوده‌ اند که غالباً از کشورهای ایتالیا، فرانسه، انگلستان و المان هستند. هر یک از این کشورها هم شیوه‌ های آهنگ‌ سازی متفاوتی داشته‌اند. از سری نوازندگان و بزرگان موسیقی باروک در آن دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایتالیا:

• کلودیه مونته وردی
• آرکانجلو کورلی
• ژیرولامو فرسکوبالدی
• گیوسب تورلی

فرانسه:

• مارک آنتوان شرپانتیه
• ژان فیلیپ رامو
• دنس گوتیه
• جان بتیست لولی

انگلستان:

• هنری پروسل
• جان دولاند

آلمان:

• یوهان سباستیان باخ
• هنریش شوتز
• هنریش بیبر
• یوهن یاکوب فروبرگر

 جمع بندی

موسیقی باروک هنوز هم طرفداران بسیاری دارد. این سبک موسیقی کلاسیک که در دوره بـاروک (۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰) شکل گرفت، به دلیل زیبایی و پیچیدگی آثارش مورد تحسین قرار گرفته است. علاوه بر این، موسیـقی باروک به عنوان پایه‌ ای برای سبک‌ های بعدی همانند کلاسیک و رمانتیک عمل کرده و در حال حاضر هم آموزش موسیقی باروک برای علاقمندان انجام می‌ گیرد.

با تحقیق و تمرین، متخصصان و علاقه مندان به موسیقی می‌توانند قطعات باروک را یاد بگیرند و اجرا کنند. منابع آموزش گوناگون از جمله کتاب‌ ها، درس‌ های آنلاین و دوره‌های حضوری در آموزشگاه موسیقی در دسترس هستند که به شخص اجازه می‌ دهد با تئوری و تکنیک کامل در مورد این سبک موسـیقی آشنا شود و توانایی اجرای قطعات باروک را به دست آورد.