نت خوانی پیانو قسمت پایه ایی جهت یادگیری ساز پیانو می باشد. هنرجویان پیانو پیش از هر چیز بایستی آموزش نت خوانی را برای دست راست و چپ و خواندن نت در کلید های سل و فا را بیاموزند. تا جهت نواختن نتها و تمرین ها از آن استفاده نمایند. در این مطلب  آموزش نت خوانی پیانو را به بهترین نحو برای علاقه مندان و هنرجویان مبتدی پیانو می پردازیم.

قدم اول: نت خوانی پیانو برای دست راست

ابتدا از دست راست آغاز می کنیم. دست راست که در پیانو اغلب ملودی می نوازد با کلید سل سرو کار دارد. بایستی مکان قرار گرفتن نت ها رو خطوط حامل را بیاموزند. پس از هر چیز بایستی یاد بگیرید که نتهای موسیقی شامل هفت نت دو ر می فا سل لا سی است که نماد های انگلیسی این نتها به تر تیب C D E F G A B است. برای اینکه نشان دادن نتها راحت تر باشد از علایم انگلیسی آنها استفاده می شود که کاربرد بین المللی دارد. در نتیجه علائم انگلیسی نت ها را به یاد داشته باشید. برای این منظور از دو کلمه FACE و EGBDF کمک می گیریم. دقت داشته باشید کلمه اول، نام نتهای میان خطوط حامل و کلمه دوم، نام نتها بر روی خطوط حامل را مشخص می نماید. به شکل زیر توجه داشته باشید.

در نتیجه در قدم اول به سراغ نتهایی که در میان خطوط هستند می رویم و کلمه FACE را به خوبی به خاطر می سپاریم. و در ادامه نت هایی که بر روی خطوط هستند یعنی کلمه EGBDF را به راحتی به خاطر می سپاریم.

قدم دوم: خواندن نام نت ها هنگام نواختـن پیانو

در زمان نواختن پیانو در ابتدای آموزش پیانو، نام نت ها را بر روی آن ها بنویسید و در زمان نواختن آنها را بخوانید. این تکنیک برای نت خوانی پیانو بسیار نیاز است. و در ابتدای آموزش به سرعت باعث پیشرفت شما می شود. تنها بایستی توجه نمایید که به این کار عادت نکنید و بعد از مدتی که صدای نت ها و جایگاه آنها را آموختید این روند را متوقف نمایید. به این نکته هم بایستی توجه نمایید که حتما نام نتها را هم بصورت فارسی و هم بصورت لاتین آنها بنویسید که این کار موجب می شود به مرور زمان بدانید برای مثال نت ر همان D و نت سی همان B است و همینطور باقی نتها مشخص می گردند.

قدم سوم: آموزش نت خـوانی پیانـو برای دست چپ و کلید فا

شما بایستی بدانید که جهت آکورد گرفتن بایستی به سراغ کلید باس یعنی کلید فا که با دست چپ عمل می نماید. برروید. پس از اینکه نت خوانی پیانو در دست راست را بصورت کامل آموختید به سراغ دست چپ می رویم. تا اینجا با روشهای مطرح شده و نواختن چند قطعه ساده با این روشها دست راست شما به طور خودکار به نت ها عادت نموده و آموزش نت خوانی در دست چپ به شما یاری می نماید که به راحتی بتوانید قطعات مشهور پیانو را به راحتی بنوازید.
همانگونه که برای دست راست و کلید سل نام نت ها را در میان خطوط و روی خطوط حامل یاد گرفتید برای دست چپ نیز بایستی ابتدا نام نت ها را یاد بگیرید. برای دست چپ کلید فا را به کار می بریم و نام نت ها در میان خطوط ACEGB و نام نتها بر روی خطوط GBDFA می باشند.

حال که نام نت ها در کلید فا به خوبی آموختید برای نواختن قطعاتی که کلید فا دارند نیز بایستی نام نت ها را مثل کلید سل بر روی نت ها بنویسید. اول با قطعات ساده آغاز نمایید. اگر برای شما کمی سخت بود این یک موضوع کاملا طبیعی می باشد. برای اینکه به خوبی پیشرفت نمایید ابتدا با دست راست نت های کلید سل را بنوازید پس از ایینکه کاملا بدون مشکل نواختید حال سراغ دست چپ رفته و نت های روی کلید فا را نیز بنوازید. در مرحله آخر میتوانید قطعه را با هر دو دست با سرعت خیلی پایین اجرا کنید.
هرگز نباید از اول با هر دو دست آغاز به نواختن پیانو نمایید.

قدم چهارم: یادگیری نت ها از راه شماره گذاری انگشتان

قدم چهارم یادگیری از راه اعدادی می باشد که بر روی انگشتان قرار می گیرد. در پیانو برای انگشتان دست راست و دست چپ اعداد یک تا پنج را شماره گزاری می نماید که از راه شکل زیر مشخص می باشد.

روش دیگری که پیشنهاد می نماییم نوشتن شماره انگشت ها بر روی نت ها است.برای مثال اگر با انگشت یک دست راست می خواهید نت دو یا C را بزنید بر روی نت دو عدد یک را بنویسید. این روش نیز مثل سایر روش ها به شما در ابتدای مسیر نت خوانی پیانو خیلی کمک می نماید تا علاوه بر اینکه با صدای نت ها آشنا می شوید بدون مشاهده  کردن به انگشتان خود آنها را بنوازید. نکته اصلی این است که چند قطعه داشته باشید که تنها با همین پنج انگشت نواخته شود
بعد از اینکه برای مدتی با این روش ها تمرین نمودید سعی داشته باشید نام نت ها را پاک کرده و بصورت آزمایشی برای خود بخوانید و بنوازید.

شماره انگشتان و نام نت ها روی کلاویه پیانو

حال بایستی بدانید که شماره انگشتان در ابتدا برای کدام نت ها می باشند. ابتدا از دست راست آغاز می کنیم.

همانگونه که در تصویر مشاهده می کنید پیانو از 8 اکتاو تشکیل شده و اولین نت هر اکتاو نت دو یا C است در نتیجه اولین نت دست راست نت C است که با انگشت شصت دست راست نواخته می شود. نت بعدی نت D است که انگشت دوم دست راست و همینطور اکتاو بعدی C5 و…
اگر شما قصد یادگیری سازهای دیگر غیر از پیانو را دارید نیز این مطلب به خوبی میتواند به شما یاری نمایدکه جهت نت خوانی در سازهای دیگر و آموزش موسیقی نیز پیشرفت نمایید. برای مثال جهت نت خوانی گیتار شما تنها با کلید سل سرو کار دارید یعنی میتوانید در ابتدا نام نت ها را بر روی آن نوشته و بنوازید و بعد از مدتی آن ها را پاک نمایید.
در صورت نیاز به یادگیری بیشتر در یادگیری نت خوانی پیانو، نیاز به درس های پیانو دارید. یک معلم حرفه ای پیانو میتواند از راه این مراحل اطمینان حاصل نماید که شما مهارت های خود را بر پایه ی تئوری موسیقی قرار می دهید. و آنها را به خوبی یاد می گیرید.

قدم پنجم: یادگیری نت های نیم پرده در پیانو

فاصله میان دو نت پشت سر هم یک پرده نامیده می شود (همان کلاویه ها یا کلیدهای سفید) علاوه بر نت های اصلی نت های نیم پرده نیز بر روی کلید های پیانو وجود دارد. (همان کلاویه ها یا کلید های سیاه) که نصف فاصله میان دو نت را نشان می دهد.
نت های نیم پرده بمل و دی یز نامیده می شود که با قرار دادن علامت های مخصوص در کنار نت نشان داده می شوند.

هنگامی که به اندازه نصف فاصله میان دو نت پشت سر هم به سمت بم شدن صدا برویم اصطلاحا به آن بمل بیان می گردد که علامت آن شکل b است. برای مثال نت لا در پیانو را در نظر بگیرید زمانی که کلید سیاه قبل از آن را بزنیم که صدا بم تر می شود اصطلاحا به آن لابمل گفته می شود. هنگامی که نیم پرده به طرف بالا یا صدای زیر برویم دی یز می نامند و با علامت # نمایش داده می شود. به عنوان مثال نت فا را در نظر بگیرید. کلاویه سیاه پس از آن که صدا زیر تر می باشد فا دیز کفته می شود. با قرار دادن این علامت ها کنار هر نت اصلی بمل یا دی یز آن مشخص می شود. این روند برای تمام نت ها برقرار می باشد.

یادگیری نت های بمل و دی یز در کلید های پیانو خیلی ساده می باشد این نت ها کلاویه های مشکی پیانو می باشند. کلید سیاهی که پس از هر کلید سفید قرا دارد دی یز آن نت و کلید مشکی پیش از هر نت بمل آن نت است. برای مثال اگر کلاویه مشکی پس از نت دو را بزنیم دو دی یز است و زیرا همین کلید پیش از نت ر نیز قرار گرفته است ر بمل نیز می باشد.

نکته مهم: میان دو نت اصلی سی و دو و همچنین میان دو نت می و فا، کلید مشکی پیانو وجود ندارد زیرا فاصله میان این دو نت نیم پرده است. جهت یادگیری نت های کلید های پیانو کافی است جای دو نت سی و دو که دو کلاویه سفید چسبیده است را بیابیم تا با استفاده از آن بقیه نت ها را به آسانی تشخیص بدهیم.