سلفژ
تکنیک سلفژ، تکنیکی در موسیقی میباشد که هر فردی که در این حوزه فعالیت دارد (خواننده یا نوازنده)، بایستی آن را یاد بگیرید و تسلط کافی بر آن داشته باشد. اگر شما نیز آشنایی با این تکنیک ندارید و قصد دارید در حوزه موسیقی فعالیت داشته باشید، توصیه می گردد که حتما با ما در این مقاله همراه باشید تا بطور کامل با مفاهیم و اهمیت تکنیک سلفژ آشنا شوید.
تکنیک سلفژ
منظور از تکنیک سلفژ، تکنیکی می باشد که به کمک آن می توانید نت ها را به درستی و با رعایت قوانین مربوط به سکوت ها، پشت سر هم بخوانید. حتی اگر یکی از نت ها را ندیده باشید. در حقیقت جهت تسلط بر تکنیک سلفژ نیاز است تا ارزش زمانی نت ها و سکوت ها را به درستی یاد بگیرید و بکار ببرید. به این ترتیب، می توانید نت ها را بدون مکث به آسانی پشت سر هم بخوانید.
در حالت کلی، مباحث موجود در سلفژ را می توان به دو دسته ی اصلی تقسیم بندی کرد:
- خواندن و تلفظ نت ها
- آشنایی با علامت ها و قواعد مربوط به آن ها.
این تکنیک، کاربرد خیلی گسترده ای در حوزه ی خوانندگی و آوازخوانی دارد. در سلفژ، خواننده بایستی هر نت را با فرکانس درست بیان نمود. به این کار در موسیقی، سیلاب می گویند. به عبارت دیگر، هر نت با سیلاب مربوط به خود خوانده می شود. خواننده ای خوب است که بتواند تک تک نت ها را با سیلاب مناسب بیان نماید و جهت انجام این کار به هیچگونه مکثی نیاز نداشته باشد. ناگفته نماند که موسیقی دارای هفت سیلاب است: دو، ر، می، فا، سل ، لا و سی.
اهمیت یادگیری تکنیک سلفژ
شاید اینگونه به نظر برسد که فقط خوانندگان بایستی بر روی این تکنیک تسلط داشه باشند ولی یادگیری سلفژ اغلب از آن خواننده، برای نوازندگان اهمیت دارد. در حقیقت فردی که در حوزه ی موسیقی فعالیت دارد، بایستی تسلط کاملی بر سلفژ داشته باشد.
چرا یادگیری تکنیک سلفژ اهمیت دارد؟
به کمک این تکنیک می توان به یک فرد حرفه ای در حوزه ی موسیقی تبدیل شد. خیلی از خوانندگان به علت تسلط بر این تکنیک می توانند هر نتی را حتی برای اولین بار به درستی و بدون مکث بخوانند. این افراد، علاوه بر خواندن نت ها با فرکانس مناسب، در پیاده سازی سکوت های موجود بین نت ها نیز به درستی عمل می نمایند.
یادگیری سلفژ به سه قسمت اصلی تقسیم می گردد:
- یادگیری صدا خوانی
- یادگیری وزن خوانی
- دیکته موسیقی
در قسمت نخست، هنرجو با انواع گوناگونی از وزن ها و الگو های ریتمی آشنا می گردد. در قسمت یادگیری وزن خوانی، وزن های گوناگون موسیقی به هنرجو آموزش داده می شود. قسمت سوم از یادگیری تکنیک سلفژ، دیکته موسیقی می باشد که در آن، صدا و ریتم تمرین می گردد. هر سه قسمت از اهمیت یکسان و خیلی بالایی برخوردار می باشند.
یادگیری صداخوانی یا کانتانی
منظور از صداخوانی، خواندن درست نتها با فرکانس مناسب میباشد. در حقیقت هنرجو با یادگیری صدا خوانی می تواند نت ها را به درستی تلفظ نماید. در نهایت صدای هر نت دقیقا همانگونه که بایستی خوانده می شود. به عبارت دیگر اگر یک نت خاص برای مثال دو را در نظر بگیریم، صدایی که از حنجره خواننده جهت تلفظ نت دو بیرون می آید، بایستی با صدای نواختن نت دو با پیانو یکسان باشد.
یادگیری وزن‌خوانی یا پارلاتی
ریتم در موسیقی، حکم رنگ در دنیای نقاشی را دارد. به همین علت است که علاقمندان به فعالیت در حوزه ی موسیقی حتما بایستی درک درستی از وزن های گوناگون مورد استفاده در موسیقی داشته باشند. منظور از وزن خوانی همان کشش درست نت ها است.
دیکته موسیقی
در قسمت سوم از یادگیری تکنیک سلفژ، هنرجو بطور متناوب بر روی دیکته ریتم و دیکته صدا عمل می کند. تا بتواند نت موسیقی که می شوند را به درستی بنویسد. در حالت کلی، دیکـته موسیقی به قسمت دیکته ی ریتـمیک و دیکته ی ملودیک تقسیم می گردد. دیـکته ی ریتمیک، فرد توانایی نوشتن نت ها در موسیقی را پیدا می کند. در حالی که دیکـته ی ملودیکی بر توانایی نوشتن ملودی که نواخته می شود. تمرکز دارد.
کلاس تکنیک سلفژ برای چه کسانی مناسب است؟
یادگیری تکنیک سلفژ برای همه ی افراد فعال در حوزه ی موسیقی الزامی است. با این وجود بعضی از مباحث موجود در این تکنیک ممکن است برای خیلی از افراد کاربردی و جذاب نباشد. در نهایت هنرجویان بایستی به صلاحدید اساتید خود در این کلاس ها شرکت کنند.
در حالت کلی، همه ی آهنگسازان، هنرجویان آواز و هنرجویان سازهای کلاسیک به ویژه ویلون بایستی بر روی مفاهیم و مباحث موجود در سلفژ تسلط بیابند. یادگیری سلفژ می تواند به فرد در درک موسیقی، نوازندگی و آواز کمک خیلی زیادی بکند.
تکنیک سلفژ یکی از دروس اصلی در مدارس و موسسات موسیقی محسوب می شود. سلفژ، حکم یک زبان را دارد که به کمک آن می توان ایده های موسیقیایی خود را به یک آهنگ تبدیل کرد. به همین علت است که کلیه ی موسیقیدانان کل دنیا به کمک سیستم بنیادی بنام سلفا به تولید آهنگ و موسیقی می پردازند.
انواع صدای انسان
یکی از اصلی ترین مباحث موجود در سلفژ، آشنایی کامل با انواع تقسیمات صدای انسان می باشد. این موضوع به ویژه در بحث خوانندگی و اجرا از اهمیت خیلی زیادی برخوردار میباشد. مطابق با آنچه گفته شد. صدای انسان را می توان به شش گروه تقسیم بندی کرد:
- باس: صدای بم مردانه که بعنوان بهترین صدای مردانه شناخته می شود.
- متسو سوپرانو: صدای متوسط زنانه
- تنور: صدای زیر مردانه
- کنترآلتو: صدای بم زنانه
- باریتون: صدای متوسط مردانه
- سوپرانو: صدای ریز زنانه
سخن پایانی
سلفژ تکنیک درست تلفظ کردن نت ها و رعایت قوانین مربوط به سکوت‌ها است. همه ی افراد فعال در این زمینه موسیقی بایستی آشنایی کاملی با مباحث موجود در این تکنیک داشته باشند. سلفژ را می توان ابزاری جهت درک درست موسیقی دانست. در نهایت از اهمیت خیلی زیادی برخوردار می باشد.
در حالت کلی، سلفژ در زمینه های زیر به هنرجوی موسیقی کمک می نماید:
- آشنایی با الگوهای ریتمی در موسیقی
- بهبود نت‌خوانی و بازخوانی آن
- تنظیم درست ملودی
- نوشتن ملودی
- داشتن ملودی بدون نیاز به ساز
- خواندن ملودی در ذهن بدون نیاز به نوشتن آن.
کلاس های سلفژ در بیشتر آموزشگاه های موسیقی از سطح مبتدی تا پیشرفته برگزار می شوند. علاقمندان به این تکنیک می توانند مباحث اصلی موسیقی را به کمک اساتید با تجربه و همچنین، روش های روز دنیا بیاموزند.